Wie wil er 800 kilometer reizen om een tentoonstelling van honderden gevouwen servetten te bezoeken? Terwijl ik dolenthousiast en flabbergasted rondrende hoorde ik een bezoeker hoofdschuddend in zichzelf “een werkelijk volslagen, volstrekt nutteloze bezigheid” mompelen. En, natuurlijk heeft hij op het niveau van een 2007 mens gelijk. Bloggend in Mac Donalds internet cafe in Dresden met patat etende en coladrinkende mensen om me heen, is een fraai gevouwen linnen servet een volslagen nutteloos voorwerp. Bij fast food horen papieren wegwerpservetten. Want als je naar de tentoonstelling gaat en in je achterhoofd weet je dat je vanavond uit de supermarkt vijf minuten verderop een kant en klare maaltijd kunt halen die je in drie minuten hangend voor de tv naar binnen propt, is een gevouwen servet zinloos en overbodig.
Maar als je leeft in een tijd, waarin je eerst in het bos op zoek moet naar herten, hazen en fazanten, ze moet schieten, naar huis vervoeren, een paar dagen laten afsterven, villen, in stukken snijden en dan in de keuken uren op een vuur moet roosteren, voor je wild kunt eten, is een gevouwen servet al iets minder nutteloos. De groenten uit je moestuin heb je gezaaid en water gegeven, je hebt ze langzaam zien groeien, het onkruid gewied, en na enkele maanden kun je oogsten, als je de wormen en andere vraatzuchtige beesten tenminste afdoende hebt kunnen weren. Is een mooi gevouwen servet dan nog steeds zo volstrekt nutteloos? Of kun je het zien als een eerbetoon aan moeder aarde, die ons alles geeft wat we nodig hebben?
Daarbij heb je zelf dagen moeten reizen om het kasteel van de gastheer te bereiken in je koets, vele uren ben je door elkaar geklutst over de hobbelige wegen, waarbij ook het wiel nog brak, zodat je een halve dag langs de kant van de weg hebt moeten wachten voor dat uit een naburig dorp hulp geboden werd. Als je dan eindelijk arriveert en na de bijgebouwen het slot in al zijn pracht en praal daar staat, wordt het al weer anders.
Want er staat een grote feestmaaltijd gepland, en kosten noch tijd noch moeite zijn gespaard. Dan is een feestelijk gedekte tafel waarbij tientallen servetten gebruikt zijn om een berglandschap of een kasteel op tafel te laten verschijnen slechts een kleine opmaat. Een grapje met boodschap als voorafje. Want het sneeuwwit gevouwen berglandschap op tafel symboliseert je macht als heerser over het land. En als er voor een andere feestelijke maaltijd een spierwit gevouwen kasteel met torens op alle hoeken staat, weet je als gast, dat het kasteel het symbool is van de bescherming van het land door de landsheer.
De tentoonstelling is in Kunstgewerbemuseum, onderdeel van Schloss Pilnitz in Dresden. We werden ontvangen door André van der Goes, directeur van het museum, vroeger conservator van kasteel Amerongen en Slot Zuylen.
Geef een reactie