Publicaties
PASSIE VOOR DAMAST, LIEFDE VOOR LINNEN
De onvergankelijke schoonheid van vier eeuwen Nederlands linnengoed.
verwachte verschijning, najaar 2025
De linnenuitzet is eeuwenlang hét statussymbool van de vrouw en het linnengoed onze ‘derde huid’. Ook nu nog gebruiken we iedere dag huishoudtextiel; we slapen onder lakens, we drogen ons af aan een handdoek en met Kerst komt oma’s damast op tafel. Toch weet bijna niemand hoe mooi en bijzonder ons linnengoed eeuwenlang was. Ga aan tafel, Sanny schotelt u niet alleen de betoverende geschiedenis van de mooiste damastpatronen voor, maar ook het unieke linnen damast dat zij voor haar klanten produceert. En ook al waren alle beddenlakens en kussenslopen eeuwenlang van wit linnen, u kijkt uw ogen uit als u ziet hoe mooi en verfijnd vrouwen hun bedlinnen versieren met prachtig borduurwerk. Het wordt een heel mooi en dik boek over een alledaags onderdeel van onze materiële cultuur; boeiend en interessant om te lezen, fijn om in te kijken en met echte staaltjes antiek en design linnen damast om aan te voelen. Het geheel gelardeerd met persoonlijke verhalen van kunsthistorica, verzamelaarster en producent van linnen damast, Sanny de Zoete.
Uitgave in eigen beheer, circa 600 pagina’s met 600 foto’s.
Van der Pol’s Tablecloth
John Bukowski & Sanny de Zoete (2018) Van der Pol’s Tablecloth, Math
Horizons, 26:1, 14-17, DOI: 10.1080/10724117.2018.1469364
The city of Leiden, the Netherlands, is home to a well-known university and several excellent museums. Among them is Museum Boerhaave, the Dutch National Museum for the History of Science and Medicine. Recently John visited its library to explore the archive of the 20th century Dutch mathematician-physicistengineer Balthasar van der Pol (fi gure 1). The items in the archive demonstrate Van der Pol’s varied interests. One finds the expected correspondence (with mathematician and historian Dirk Struik and Nobel Prize-winning physicist Hendrik Lorentz, among others), mathematical manuscripts, and lecture notes. There are also several newspaper clippings of chess problems, some solved by him and some submitted by him. The archive also contains music written by Van der Pol, who was a violinist. There are manuscripts and published songs, and pieces written for violin and piano. The most surprising—and fun—part of the collection, however, is the set of four tafelkleedjes. Tafelkleedjes? Tablecloths? What kind of a mathematician has tablecloths in his archive?
Nederland dineert – vier eeuwen tafelcultuur
Auteurs: Jet Pijzel-Dommisse, Barend J. van Benthem, Nicolaas W. Conijn, Lizet Kruyff, Eva Schimmelpenninck-Hartman, Marleen Willebrands, Sanny de Zoete
Fotografie: Erik en Petra Hesmerg
Uitgever: Waanders Uitgevers Zwolle, Gemeentemuseum Den Haag, 2015
Publicatie ter gelegenheid van de gelijknamige tentoonstelling in het Gemeentemuseum Den Haag van 17 oktober 2015 tot 28 februari 2016. Dit prachtige boek wordt nu al de ‘Bijbel van vier eeuwen tafelcultuur’ genoemd. En het mag er inderdaad zijn: een heerlijk dik boek boordevol illustraties en boeiende verhalen over smakelijk eten (met een varkenskop op tafel), smetteloze servetten om de mond te deppen, glanzend damast en zilveren servies. Tien authentieke ensembles van eetvertrekken met daarbij de bewaard gebleven voorwerpen zijn op locatie gefotografeerd en tonen zo de Nederlandse eetcultuur. Paleis Noordeinde met het Emma damast, het wapendamast uit Kasteel Middachten, stoere leeuwenmanen en witte pauwenveren sieren het damast van het Provinciehuis, een hertengewei in het tafellaken van Jachthuis Sint Hubertus en nog heel veel meer over het damast! Livreien, suikerwerk, porselein, de experts wijden u in. Mag niet ontbreken op uw tafel!
ISBN: 978 94 6262 057, hard cover, 21 x 26 cm, 386 p., 450 illustraties in kleur en zwart-wit.
Class Distinctions
Dutch Painting in the Age of Rembrandt and Vermeer
Auteurs: Ronni Baer, met essays van Henk van Nierop, Herman Roodenburg, Eric Jan Sluijter, Marieke de Winkel en Sanny de Zoete
Uitgevers: MFA publications, Museum of Fine Arts, Boston, 2015
Publicatie ter gelegenheid van de gelijknamige tentoonstelling in het Museum of Fine Arts in Boston, 5 oktober 2015 – 18 januari 2016. Daarna in Kansas City. In het boek worden Nederlandse schilderijen van topschilders zoals Rembrandt, Vermeer, Jan Steen, Frans Hals, Pieter ter Borch en Gerrit Dou opnieuw bestudeerd vanuit de verschillende sociale lagen in de 17de eeuwse Republiek. Prinsen, regenten en melkmeisjes en de vrouw des huizes figureren in de thematische benadering van de verschillende klassen. In de essays van de Nederlandse auteurs gaat het over ons zintuig de reuk, over kleding voor de verschillende standen, wie bezit welk soort schilderijen en een essay over de gedekte tafel. Over damast als alledaags gebruiksvoorwerp en damast wat stijgt in aanzien tot diplomatiek relatiegeschenk.
ISBN: 987 0 87846 830 0, Engelstalig, hard cover, 23 x 28 cm, 329 p., 180 illustraties in kleur.
Artistiek damast van Brabantse bodem 1900-1960
Ontwerpen van Chris Lebeau, André Vlaanderen, Jaap Gidding en tijdgenoten
Auteurs: Caroline Boot en Sanny de Zoete
Uitgevers: Stichting Zuidelijk Historisch Contact en Nederlands Textielmuseum, Tilburg, 2005
Publicatie ter gelegenheid van de tentoonstelling ‘Artistiek damast van Brabantse bodem, 1900-1955’ en ‘Van Arabesk tot Zwaantje; damastontwerpen van sierkunstenaar Chris Lebeau’ van 8 oktober 2005 tot en met 22 januari 2006 in het Nederlands Textielmuseum in Tilburg.
ISBN: 90-7-641-00-3, 2005, 128 p., full colour.
Met Wilhelmina aan tafel.
Nederlands gelegenheidsdamast 1898-1998
Auteurs: Ingeborg de Roode en Sanny de Zoete
Uitgevers: Waanders Uitgevers, Zwolle en Nederlands Textielmuseum, Tilburg, 1998
De inhuldiging van koningin Wilhelmina, de opening van het Vredespaleis, de eerste proefvlucht naar Indië, ‘Het jaar 2000’ dit zijn slechts enkele van de vele belangrijke gebeurtenissen naar aanleiding waarvan tafelgoed werd vervaardigd. In de afgelopen eeuw gebeurde dat vooral vaak voor het koningshuis. Bij het maken van dit gelegenheidsdamast werden bekende kunstenaars en ontwerpers en de beste linnenweverijen betrokken.
In deze rijk geïllustreerde publicatie, met circa 100 illustraties in kleur en zwart-wit, vindt u niet alleen een groot aantal voorbeelden uitgebreid behandeld, maar wordt ook op heldere wijze aandacht besteed aan het maken en ontwerpen daarvan.
ISBN 90-400-9278-8, 1998, paperback, 24,5 x 28,5 cm, 112 p.
De linnenuitzet in de 20e eeuw. Statussymbool en wegwerpartikel
Auteur: Sanny de Zoete
Uitgever: AO, Lelystad www.actueleonderwerpen.nl
> Download hier de digitale versie
Tegelijk met de stijging van het aantal vrouwen dat buitenshuis werkte, daalde de belangstelling voor een linnenuitzet in de laatste helft van de twintigste eeuw. Toch lijkt er in 1998 sprake te zijn van een kentering: moderne kunstenaars als Nicole van Beers en Karijn Otjes maakten van linnen zelfs design. In dit boekje beschrijft Sanny de Zoete de veranderingen in de samenstelling van de linnenuitzet in de 20ste eeuw: het soort linnen, de aantallen, de mode, de fabrikanten en de gebruikers passeren de revue. Mocht de term linnen een associatie met saaiheid oproepen, dan wordt die in deze uitgave weerlegd. Linnen is romantiek. Linnen is ook humor!
2000, AO2709, brochure, 12 x 18 cm, 24 p.
Merken op het linnengoed van Twickel: hulpmiddel of valkuil
Uitgave: Rotterdam in eigen beheer 1997, 2 delen. Afstudeerscriptie Kunstgeschiedenis Rijksuniversiteit Leiden.
In de scriptie staan de bewoners van Kasteel Twickel en hun linnengoed centraal. Marie Cornélie, gravin van Wassenaer Obdam (1799-1850) en haar linnen komen uitgebreid aan bod. Evenals haar linnenmeid Aleida, die voor het linnen zorgde en waarvan we nu weten wat zij moest doen en hoeveel zij verdiende. Verder zijn de bewaard gebleven boedelinventarissen gekoppeld aan de echte tafellakens en servetten die nu nog in de linnenkasten van Kasteel Twickel liggen. Er zijn 44 representatieve tafellakens, servetten, beddengoed en huishouddoeken gecatalogiseerd uit de duizenden stuks linnen die er bewaard worden.
Bent u geïnteresseerd? U kunt een bruikleenexemplaar van de scriptie lezen tegen vergoeding van de verzendkosten. Stuur een mail, of bel 015-2135520.
1997, 2 delen, 29 x 20 cm, 100 p.
Artikelen
In boeken
‘Kunst in tafellaken en servet’ in: Rudolf de Jong e.a, Chris Lebeau, kunstenaar en anarchist, (Amsterdam/Heerenveen 2011) p. 47-51.
‘Een kunsthistorica op het producentenpad’ in: Jacquard in erfgoed en industrie. Wat je van ver haalt… VOC en textiel, Amsterdam: Stichting Textielcommissie Nederland, 2003, p. 37-50.
‘Damast’ in: W. Heijbroek, K. Gaillard, red. Tussen twee vuren, Chris Lanooy 1881-1948 (Zwolle 2002) p. 120-125.
‘Pronken met andermans lakens’ in: Kostuum 2001, p. 17-23.
‘Het linnengoed van Marie Cornélie, gravin van Wassenaer Obdam (1799-1850)’ in: Textielhistorische Bijdragen, jrg. 37 (1997), p. 174-193.
‘Het bleken van linnen rond Haarlem’ in: Textiel aan het Spaarne, Amsterdam: Stichting Textielcommissie Nederland, 1997, p. 35-48.
‘De veredeling van linnengoed in het huishouden. “Indien een maagd goed manglen kan, Zo raakt zij licht Aan eenen man”.’ in: Vlaggen en vaandels. Textielveredeling, Amsterdam: Stichting Textielcommissie Nederland, 1996, p. 91-103.
In tijdschriften & magazines
‘Damast als statussymbool van de Friese edelvrouw’, in: Historisch tijdschrift ‘Fryslân’, jaargang 27, 2021, nummer 5, p. 4-7.
> Lees hier het artikel
‘Een koninklijk gevouwen servet’ in: Vorsten Royale, januari 2002, p. 32-35.
‘Damast Chris Lebeau. Huwelijksgeschenk koninklijk paar,’ in: Drents Museum Journaal, jrg. 18, nr 1 (2002), p. 16-17.
‘Drie kilometer damast voor drie prinsessen’, in: Vorsten Royale, maart 2001, p. 30-31.
‘Geweven herinneringen’ in: Vorsten Royale, 1998 (juli, p. 24-27; augustus p. 34-36; september p. 16-17; november p. 32-33.
‘Uniek Avondmaalslinnen van Twickel nog steeds bij kerkgangers in gebruik’ in: Twickelblad, jrg. 8, nr 2 (1998), p. 7-9.
‘Het mangelen van linnengoed. Glanzend damast door spierkracht of veldkei’ in: Twickelblad, jrg. 8, nr 3 (1998), p. 15-16.
Sanny de Zoete schreef van 1998 tot 2003 in:
Cachet, Tijdschrift voor kunstliefhebbers.
‘Zoutvat in het tafellaken’ in: Cachet 1998 (december), 1, p. 28-30.
‘Een schat achter gesloten deuren’ in: Cachet 1998 (januari), 1, p. 7-9.
‘Lente in linnen. Engeltjes met een bloemenmand brengen het voorjaar op tafel’ in: Cachet 1998, 2, 14-17.
‘… en bovenop een kofferkleedje. Al eeuwen verlicht textiel de ongemakken van de reis. Zelfs de beroemde Goltzius ging niet zonder zakdoek de deur uit’ in Cachet 1998, 3, p. 14-17.
‘Met Wilhelmina aan tafel. Geweven geschiedenis’ in: Cachet 1998, 4, 16-17.
‘Twee passies, één schilderij. Zo precies ging deze schilder te werk dat hij zelfs de gaatjes in de stof schilderde’ in: Cachet 1999, 1, p. 24-27.
‘Geschikt tot een Heerencadeau. De kousenbeurs: van nieuwerwetsch tot normaal en van rariteit tot nouveauté van de volgende eeuw’ in: Cachet 1999, 2, p. 10-14.
‘Het uitzetboekje van Emilie. Een verstolen blik in de geheimen van de uitzet, de trots van iedere vrouw uit het begin van deze eeuw’ in Cachet 1999, 3, p. 20-23.
‘Een ode aan een damasten handdoek’ in: Cachet 2000, 1, p. 26-29.
‘Welkom in het Leven’ in Cachet 2000, 2, p. 12-15
‘Tafellinnen als reissouvenir. Relatiegeschenk: 3 kilometer damast voor drie prinsessen’ in: Cachet 2000, 3, p 18-22.
‘Geweven symboliek. Pauwen in damast: zinnebeeldig of decoratief?’ in: Cachet 2001, 14, p. 32-35.
‘Van buiten een ruïne – van binnen een paleis. In de Löwenburg herleven de Middeleeuwen’ in: Cachet 2001, 16, p 26-29.
‘Prominent damast, Keurig gevouwen of nonchalant gekreukt tafellinnen op stillevens’ in: Cachet 2001, 17, p 28-31.
‘Zeetaferelen op schoot. Parels vormen de lijst van de wonderbare visvangst’ in: Cachet 2002, 20, p 42-44.
‘Grafiek op tafel. Damastontwerpen van drie Nederlandse kunstenaars’, in: Cachet 2003, 25, p. 32-35.